Kanunlaştırma Süreci

Türk hukukunda kanun, TBMM'nin kanun adı altında yaptığı işlemdir. Kanun üç aşamalı bir sürecin sonunda ortaya çıkar; önce tasarı veya teklif olarak TBMM'ye sunulması, sonra komisyonlarda incelenmesi ve sonunda Genel Kurulda görüşülüp kabul edilmesi gerekmektedir. Kanunu ancak biçimsel anlamda tanımlayabildiğimiz için, kanunun nasıl yapıldığı kitapta öncelikle incelenmiştir.

TBMM'nin bir kanunu kabul etmesi, kanunun hemen uygulanacağı anlamına gelmemektedir. Kanunun uygulanabilir duruma gelmesi için yürürlüğe girmesi gerekir. Kanunun yürürlüğe girebilmesi Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmasına bağlıdır. Ancak Cumhurbaşkanı kanunu yayımlatabileceği gibi geri de gönderebilir. Bunun dışında, TBMM, kanunun yürürlüğe girmesi için yayım yanında başka bir olay veya tarih de belirlemiş olabilir. Öte yandan, kanunun zaman bakımından uygulanmasında Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğu durumlarla da karşılaşılabilir.

Son olarak kitapta, kanunun yürürlükten kalkması incelenmiştir. Kural olarak kanun, yürürlükte olduğu süre boyunca uygulanabilir. Ancak süreli kanunlar veya kanunun fiilen uygulanmamasıyla da karşılaşılabilir. Kanunu yürürlükten kaldırma iradesi açık olabileceği gibi üstü kapalı olarak da ortaya konabilir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla da kanun yürürlükten kalkacaktır.