Enerji Ekonomisine Giriş Kavram – Kuram – Piyasa ve Modeller Doç. Dr. Levent Aydın  - Kitap

Enerji Ekonomisine Giriş

Kavram – Kuram – Piyasa ve Modeller

1. Baskı, 
Eylül 2018
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
424
Barkod:
9789750251139
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
245,00
İndirimli (%86):
35,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
2. baskı Yeni Baskı
Eylül 2020
345,00
345,00 (%0)
Kitabın Açıklaması
Enerji ekonomisine giriş niteliğinde kaleme alınan bu kitap, uzun süre enerji sektörünün kamu kurumları ve özel sektör şirketlerinin çeşitli kademelerinde geçen profesyonel iş hayatı sonrası akademik yaşama SBF İktisat Bölümünde enerji konularında ders vermek ve bu alanda akademik yayınlar yapmakla başlayan yazarın, ders notlarından ve uygulamada geçen uzun mesleki deneyimlerinden sağladığı birikimlerle yazılmıştır.
Daha önce üçüncü baskısını yapmış Enerji Ekonomisi ve Politikaları kitabının daraltılmış bir versiyonu olarak yayınlanan Enerji Ekonomisine Giriş kitabı üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda fosil kökenli tükenebilir ile rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji piyasaları, ikinci kısımda enerji talebi, üçüncü kısımda ise enerji yatırımları ve arzı analizini ele alan kitap 17 bölüm olarak tasarlanmıştır. Her ne kadar bir ekonomi kitabı olarak görülse de diğer sosyal ve fen bilimlerden bazı temel kavram ve konuları ödünç alarak ortak bir zeminde ve geniş bir yelpazede hazırlanmış olan bu kitap, lisans ya da lisansüstü enerji ekonomisi öğrencilerine bir yardımcı ders kitabı olma özelliğindedir. Ayrıca enerji hakkında bilgi edinmek isteyen uzmanlar için de bir referans kitabı olma özelliğinde olup günümüzün karmaşık enerji sorunlarını anlamak ve analiz etmek için gerekli bilgiler okuyuculara aktırılarak, okuyucuların enerji ekonomisine kapsamlı bir açıdan bakmaları amaçlanmıştır.
Kitapta enerji ekonomisine ilişkin temel kavram ve kuramları açıklamanın yanı sıra enerji piyasaları, enerji arzı ve talebinin analizi için gerekli olan ekonomik araçların nasıl kullanıldıkları yeterli sayıda model, grafik, tablo ve sayısal örnek gösterimleri ile ele alınmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Enerji ve Enerji Ekonomisi Kavramı
.
Enerjinin Tarihçesi
.
Petrol, Gaz, Kömür ve Elektrik Piyasaları
.
Yenilenebilir Enerji Piyasaları
.
Enerji Talebi Analizi ve Yönetimi
.
Enerji Arzı Ekonomisi
.
Enerji Yatırımları
.
Enerjide Gelecek Sözleşme Piyasaları
.
Petrol Rafinesi ve Taşımacılık
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Tablolar ve Şekiller Listesi 
17
Kısaltmalar 
25
BÖLÜM 1
ENERJİ VE EKONOMİSİNE GİRİŞ
1.1 ENERJİ EKONOMİSİ 
27
1.2 ENERJİ VE TEMEL BİLİMLER 
29
1.2.1 Enerji ve Kimya 
29
1.2.2 Enerji ve Biyoloji 
30
1.2.3 Enerji ve Fizik 
30
1.2.4 Enerji ve Mühendislik 
31
1.3 ENERJİNİN TANIMI 
31
1.4 ENERJİNİN KORUNUMU 
32
1.5 ENERJİNİN BİÇİMLERİ 
33
1.5.1 Potansiyel Enerji 
33
1.5.2 Kinetik Enerji 
34
1.6 ENERJİ KAYNAKLARI VE SINIFLANDIRILMASI 
35
1.6.1 Birincil ve İkincil Enerji Kaynakları 
36
1.6.2 Konvansiyonel ve Konvansiyonel Olmayan Enerji 
36
1.6.3 Yenilenebilir ve Yenilenemeyen Enerji 
36
1.6.4 Ticari ve Ticari Olmayan Enerji 
37
1.7 ENERJİ KULLANIMI YERLERİ 
37
1.8 ENERJİ AKIMI VE BİRİMLERİ 
38
1.9 ENERJİNİN TARİHÇESİ 
41
1.10 ENERJİ POLİTİKASI TANIMI 
45
1.10.1 Enerji Politikasının Özellikleri 
47
1.10.2 Politika Türleri 
50
1.10.3 Reaktif ve Proaktif Politika 
51
KISIM 1
ENERJİ PİYASALARI
ENERJİ PİYASALARININ ÖZELLİKLERİ 
55
BÖLÜM 2
KÖMÜR PİYASASI
2.1 GİRİŞ 
57
2.2 KÖMÜR ÜRETİMİ, TÜKETİMİ VE TİCARETİ 
59
2.2.1 Üretim 
59
2.2.2 Tüketim 
61
2.2.3 Kömür Ticareti ve Taşımacılığı 
62
2.2.4 Kömür Rezervleri 
63
2.2.5 Kömürün Fiyatı 
65
2.3 KÖMÜR PİYASALARI VE REKABETÇİ PİYASA MODELİ 
66
2.3.1 Bir Rekabetçi Piyasa Modeli Örneği: Kömür Arz ve Talebi 
68
2.3.2 Kömür Piyasasında Talep Esnekliği 
74
2.3.3 Arz Esnekliği: Rekabetçi Kömür Piyasalarında Vergi ya da Sübvansiyon Uygulaması 
77
BÖLÜM 3
PETROL PİYASASI
3.1 GİRİŞ 
81
3.2 HAM PETROLÜN ÖZELLİKLERİ 
82
3.3 YOĞUN REKABET ORTAMINDA PETROL ŞİRKETLERİ 
82
3.3.1 Standart Oil ’in Tekelleşmesi ve Dağılması 
83
3.3.2 Petrol Endüstrisinin Küresel Piyasalara Yayılması 
84
3.4 HAM PETROL FİYATININ OLUŞUMU 
85
3.5 PETROL ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ 
88
3.6 REZERV VE KAYNAKLAR 
92
3.7 PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER ÖRGÜTÜ (OPEC) 
98
3.7.1 Oligopol Piyasa ve HHI 
98
3.7.2 OPEC: Kartel ve Oyun Teorisi 
99
3.7.3 OPEC: Birden Fazla Ülkeye Sahip Kartel 
104
3.7.4 OPEC’in Talep ve Marjinal Gelir Eğrisi 
111
3.7.5 OPEC: Piyasa Paylaşan Lider Ülke 
114
3.7.6 OPEC: Düşük Maliyetli ve Hakim Ülke Liderliği 
117
3.7.6.1 Düşük Maliyetli Fiyat Lideri Modeli 
118
3.7.6.2 Egemen veya Dominant Ülkenin Liderliği 
121
3.7.7 OPEC: Limit fiyatlama 
124
BÖLÜM 4
DOĞAL GAZ PİYASASI
4.1 GİRİŞ 
127
4.2 DOĞAL GAZ ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ 
129
4.2.1 Rezervler 
129
4.2.2 Üretimi ve Tüketimi 
131
4.2.3 Doğal Gaz Ticareti 
134
4.3 AVRUPA GAZ PİYASASI VE OYUN TEORİSİ 
137
4.3.1 Cournet Duopolü 
138
4.3.2 Düopolün Rekabetçi Piyasayla Karşılaştırılması 
141
4.3.2.1 Rekabetçi ve Düopol Piyasası ile Tekel karşılaştırması 
143
4.3.2.2 Avrupa Gaz Piyasası için Stackelberg Modeli 
143
4.4 ASYA PASİFİK DOĞAL GAZ PİYASALARI: GİRDİ PİYASASINDA LNG MONOPSONU, ÇIKTI PİYASASINDA REKABETÇİ 
145
4.5 DOĞAL GAZ PİYASASI VE İŞLEM EKONOMİSİ 
148
4.6 DOĞAL GAZIN FİYATLAMA KURALLARI 
149
4.6.1 Parmak kuralı (Yaklaşık Hesaplama) 
150
4.6.2 Parite ve Net Sürüm Fiyatlaması 
151
4.6.3 Doğal Gazın Anlık (Spot) Fiyatları 
151
4.7 KAYA GAZI 
153
BÖLÜM 5
ELEKTRİK PİYASASI
5.1 GİRİŞ 
155
5.2 ELEKTRİK PİYASASININ MODELLEMESİ 
158
5.2.1 Maliyetler 
158
5.2.2 Yük Döngüsü 
161
5.2.3 Azalan Maliyet Endüstrilerinde Tekel 
161
5.3 DOĞAL TEKELDE HÜKÜMET POLİTİKALARI 
165
5.3.1 Karlılık Oranı Regülasyonu (Rate of Return Regulation) 
165
5.3.2 Tavan Fiyat Düzenlemesi 
169
5.3.3 Göreli Rekabet 
170
5.5 ELEKTRİK SİSTEMİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 
170
5.5.1 Alternatif Elektrik Üretim Seçenekleri 
173
5.5.2 Üretim Kapasite Rezervi 
175
BÖLÜM 6
YENİLENEBİLİR ENERJİ PİYASALARI
6.1 GİRİŞ 
177
6.2 NÜKLEER ENERJİ 
178
6.2.1 Giriş 
178
6.2.2 Nükleer Enerji Piyasaları 
184
6.2.3 Nükleer Santrallerin Ekonomisi 
186
6.3 HİDROELEKTRİK PİYASALARI 
188
6.3.1 Giriş 
188
6.3.2 Hidro Santralin Temel Denklemleri 
189
6.3.3 Küresel Hidro Güç Kullanımı 
191
6.3.4 Küçük Hidroelektrik Santralleri 
193
6.4 RÜZGAR ENERJİSİ 
193
6.4.1 Giriş 
193
6.4.2 Rüzgâr Gücü Kapasitesi ve Üretimi 
196
6.5 GÜNEŞ ENERJİSİ 
199
6.5.1 Giriş 
199
6.5.2 Güneş Pilleri ve Güneş Piyasaları 
201
6.6 JEOTERMAL ENERJİ 
204
6.6.1 Giriş 
204
6.6.2 Doğrudan Kullanımın Ekonomisi 
208
6.6.3 Elektrik Üretimi ve Doğrudan Kullanımın Gelecekteki Kullanımı 
209
6.6.4 Jeotermal Elektrik Üretim Projesi Gelişimi 
210
6.7 BİYOKÜTLE VE BİYOYAKITLAR 
211
6.7.1 Giriş 
211
6.7.2 Standartları ve Özellikleri 
213
6.7.3 Biyoyakıtların Üretimi 
214
6.7.3.1 Etanol Yakıtı ve Karışımları 
215
6.7.3.2 Etanolün Bölgesel Üretimi ve Kullanımı 
216
6.7.3.2.1 Brezilya'da Etanol Yakıtı 
216
6.7.3.2.2 Amerika Birleşik Devletleri'nde Etanol Yakıtı 
216
6.7.3.3 Biyodizel Üretimi 
217
6.7.4 Termal İşlemler 
218
6.7.4.1 Piroliz 
218
6.7.4.2 Gazlaştırma 
219
6.7.4.3 Yanma 
219
6.7.5 Biyolojik İşlemler 
220
6.7.5.1 Anaerobik sindirim 
220
6.7.5.2 Fermantasyon 
220
6.7.5.3 Yosun 
221
6.7.6 Biyoyakıtların Ekonomisi 
221
6.8 OKYANUS ENERJİSİ 
222
6.8.1 Giriş 
222
6.8.2 Dalga Enerjisi 
222
6.8.3 Gelgit Akıntıları 
225
6.8.4 Gelgit Sürüklenmesi 
226
6.9 YAKIT PİLİ VE HİDROJEN ENERJİSİ 
229
6.9.1 Giriş 
229
6.9.2 Yakıt Pilinin Çalışma Prensibi 
230
KISIM 2
ENERJİ TALEBİ VE ANALİZİ
BÖLÜM 7
ENERJİ TALEBİ TEORİSİ
7.1 GİRİŞ 
235
7.2 ENERJİ SERMAYE İLİŞKİSİ 
237
7.3 ENERJİ TALEBİNİN MİKRO EKONOMİK TEMELİ 
238
7.3.1 Tüketici Enerji Talep Eğrisinin Elde Edilişi: Fayda Maksimizasyonu 
238
7.3.2 Gelirdeki Artışa Tüketicinin Tepkisi 
242
7.3.3 Piyasa Talep Eğrisinin Elde Edilmesi 
243
7.4 ÜRETİCİNİN ENERJİ GİRDİSİYLE MALİYET MİNİMİZASYONU 
245
BÖLÜM 8
ENERJİ TALEBİ ANALİZİ
8.1 GİRİŞ 
249
8.2 ESNEKLİK DEĞERLERİNDEN ENERJİ TALEBİ 
251
8.3 ENERJİ YOĞUNLUĞUNDAN ENERJİ TALEBİ 
253
8.4 ENERJİ TALEBİ FAKTÖR ANALİZİ 
256
8.5 ENERJİ YOĞUNLUĞUNDA DEĞİŞİM 
261
8.6 ENERJİ TALEP ANALİZİNDE EKONOMETRİK YAKLAŞIM 
263
8.6.1 Zaman Serisi Modelleri 
263
8.7 YAPISAL VE İNDİRGENMİŞ MODELLER 
264
8.8 AYRIŞTIRILMIŞ DÜZEYDE ENERJİ TALEBİ 
265
BÖLÜM 9
SEKTÖREL ENERJİ TALEBİ ANALİZİ
9.1 ULAŞIM YAKIT TALEBİ MODELİ 
269
9.1.1 Araç Sahipliği Modellemesiyle Enerji Talep Analizi 
270
9.1.2 Ulaşım Enerji Talep Modelinin Nihai Kullanıcı Analizi 
272
9.1.3 Ulaşım Sektöründe Enerji Tüketim Değişkenin Ayrıştırılması 
276
9.2 KONUT VE TİCARET SEKTÖRÜNDE ENERJİ TALEBİ 
277
9.2.1 Konutlarda Enerji Talebinin Ekonometrik Analizi 
278
9.2.2 Konut ve Ticari Sektörlerde Enerji Talebinin Ayrıştırılması 
279
9.3 ENDÜSTRİYEL ENERJİ TALEBİ 
279
9.3.1 Enerji Talebi ve Yoğunluklarına Ayrışması 
280
BÖLÜM 10
YAYGIN OLARAK KULLANILAN ENERJİ TALEP MODELLERİ
10.1 MAED MODELİ 
283
10.2 LEAP MODELİ 
286
10.3 NEMS TALEP MODÜLÜ 
288
10.4 WEM TALEP MODELLEMESİ 
289
BÖLÜM 11
GİRDİ–ÇIKTI TALEP ANALİZİ
11.1 KAVRAMSAL ÇERÇEVE 
291
11.2 GİRDİ–ÇIKTI TABLOSU 
292
11.3 STANDART GİRDİ–ÇIKTI TABLOSU 
295
11.4 ENERJİ TALEBİNDE GİRDİ–ÇIKTI ANALİZİ 
299
11.5 GİRDİ–ÇIKTI MODELİ İLE ENERJİ SEKTÖRÜN BAĞINLAŞMA ETKİLERİ 
305
11.5.1 Doğrudan İleri ve Geri Bağlantı Etkileri 
305
11.5.2 Toplam İleri ve Geri Bağlantı Etkileri 
306
BÖLÜM 12
ENERJİ TALEP YÖNETİMİ
12.1 GİRİŞ 
309
12.2 ENERJİ TALEP YÖNETİMİ 
311
12.3 YÜK YÖNETİMİ 
313
12.4 ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ENERJİ TASARRUFU 
315
12.5 ENERJİ TASARRUFU POTANSİYELİ 
317
12.5.1 Binalarda ve Isıtma ve Soğutma Sistemlerinde Enerji Tasarrufu 
317
12.5.2 Aydınlatma Sistemlerinde ve Elektrikli Cihazlarda Enerji Tasarrufu 
318
12.5.3 Ev Aletlerinde Enerji Verimliliği 
318
12.5.4 Ulaşımda Enerji Verimliliği 
320
12.5.5 Sanayide Enerji Verimliliği 
320
12.6 ENERJİ VERİMLİLİĞİ EKONOMİSİ VE POLİTİKALARI 
321
12.7 ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE EKONOMİ VERİMLİLİĞİ 
323
12.8 ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN FAYDA–MALİYET ANALİZİ 
325
KISIM 3
ENERJİ YATIRIMLARI
BÖLÜM 13
YATIRIM PROJELERİNİN EKONOMİK ANALİZİ
13.1 PROJELERİN EKONOMİK ANALİZİ 
329
13.2 EKONOMİK ANALİZ YÖNTEMLERİ 
330
13.2.1 Basit Karlık Oranı (BKO) 
332
13.2.2 Geri ödeme süresi 
333
13.2.3 Net Bugünkü Değer Yöntemi (NBD) 
334
13.2.4 Net Bugünkü Değer Oranı Yöntemi 
338
13.2.5 İç karlıklık Oranı Yöntemi (İKO) 
338
13.2.6 NBD ile İKO’nun Karşılaştırılması 
340
13.3 ENERJİ PROJELERİNİN ÖZELLİKLERİ 
340
13.4 ENERJİ PROJELERDE BELİRSİZLİK VE RİSK 
341
BÖLÜM 14
FOSİL YAKITLARIN ARZI EKONOMİSİ
14.1 GİRİŞ 
347
14.2 ARAŞTIRMA, KEŞİF VE ARAMA FAALİYETLERİ 
348
14.3 PETROL ARAMADA JEOFİZİK YÖNTEMLER 
349
14.3.1 Yüzey Coğrafi Çalışmalar 
349
14.3.2 Gravite Yöntemi 
350
14.3.3. Sismik Yöntem 
350
14.4 SİSMİK VERİLERİN TOPLANMASI 
351
14.5 SONDAJ AŞAMASI 
351
14.6 TÜRKİYE’DE ARAMA FAALİYETLERİ 
353
14.7 ARAMA FAALİYETLERİ EKONOMİSİ 
358
14.8 YATIRIM KARARI 
359
14.9 ARAMA PROJELERİNDE GETİRİLER VE RİSKLER 
361
14.10 KAYNAK SINIFLAMASI 
368
14.11 HAM PETROL, DOĞAL GAZ VE KÖMÜRÜN SINIFLANDIRILMASI 
370
14.12 ÜRETİM 
371
14.12.1 Petrol Üretimi 
371
14.12.2 Yüksek Petrol Fiyatlarının Petrol İhraç Eden Ülkeler Üzerine Etkileri 
374
14.12.2.1 Beklenmedik (Windfall) Kazançlar 
374
14.12.3 Gaz Üretimi 
377
14.12.4 Kömür Üretimi 
378
BÖLÜM 15
YENİLENEMEYEN KAYNAKLAR EKONOMİSİ
15.1 TÜKETİM ZAMANININ ŞİMDİ VEYA GELECEK BOYUTU 
381
15.2 TÜKENEBİLİR KAYNAKLARIN ÇIKARIMININ BASİT MODELİ 
383
15.2.1 Kaynakların Tüketilmesinde Tekel Etkisi 
384
BÖLÜM 16
ENERJİDE GELECEK SÖZLEŞME PİYASALARI VE
ENERJİ BORSASI
16.1 GİRİŞ 
389
16.2 GELECEK SÖZLEŞME TÜRLERİ 
391
16.3 GELECEK PİYASALARINI KULLANANLAR VE AMAÇLARI 
393
16.4 OPSİYONLAR 
393
16.5 ENERJİDE GELECEK SÖZLEŞMELERİ 
394
16.6 ENERJİ GELECEK SÖZLEŞMELERİ İLE RİSKTEN KAÇINMA 
397
BÖLÜM 17
PETROL RAFİNERİ VE
PETROL TAŞIMACILIĞI EKONOMİSİ
17.1 PETROL RAFİNERİSİ 
403
17.2 PETROLÜN ÜRETİM MALİYETLERİ 
405
17.3 RAFİNERİ KARLARINI MAKSİMİZE EDEN DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ 
407
Kaynakça 
411
Kavramlar Dizini 
419