Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esaslar – Türk Anayasa Hukuku Prof. Dr. Abdurrahman Eren - Kitap

Anayasa Hukuku Dersleri

Genel Esaslar – Türk Anayasa Hukuku

5. Baskı, 
Eylül 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1232
Barkod:
9789750287152
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Fiyatı:
825,00₺
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
4. baskı
Eylül 2022
640,00₺
299,00₺ (%53)
3. baskı
Eylül 2021
640,00₺
99,00₺ (%85)
2. baskı
Ekim 2020
640,00₺
35,00₺ (%95)
Kitabın Açıklaması
Anayasa Hukuku, devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen temel kanunları inceleyen bir hukuk bilim dalıdır. Anayasacılık, 18. yüzyılda anayasal kanunların ortaya çıkmasıyla kendine özgü bir hukuk dalı haline gelmiştir. Günümüzde birkaç istisna dışında, her devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen "anayasa" adında "temel kanunu" bulunmaktadır. Anayasalar, diğer kanunlardan bazı özellikleriyle ayrılmaktadır. Normlar hiyerarşisinde anayasalar diğer kanunlardan üstündür ve diğer kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Anayasaların yapılması ve değiştirilmesi diğer kanunlara göre katı usullere tabidir. Anayasalar hukuk düzeninin temel normlarına yer verdiğinden, diğer kanunlara göre çerçeve özelliğe sahiptir. Anayasalar ideolojik metinlerdir. Anayasaların siyasi anlamı, benimseten ideolojiye göre değişmektedir. Anayasacılık, 17. yüzyılda liberal ideolojiden doğmuş, 20. yüzyılın ilk yarısında sosyalist anayasacılık ve ikinci yarısında İslami anayasacılık ortaya çıkmıştır, ideolojiler anayasaların maddi konusunda farklılık oluştursa da şekli anlamda anayasalar, devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen temel bir kanundur.
Türkiye'de anayasa hukuku kitaplarında benimsenen genel yaklaşım, "Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku" ayrımına dayanmaktadır. Çoğunlukla bu iki konu iki ayrı kitapta incelenmektedir. Ancak bu durum, konuların iç içe geçmesine ve tekrarlara düşülmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada, genel esaslar ve Türk anayasa hukuku ayrımı konu bazında uygulanarak farklı bir yöntem izlenmiştir. Altı başlıkta konuların önce genel esasları daha sonra Türk anayasa hukukuna ilişkin yönleri incelenmiştir. Ders kitabı olması nedeniyle basit bir sistematik benimsenerek; Anayasa Kavramı, Devlet, insan Hakları, Yasama, Yürütme ve Yargı başlıkları altında tüm konular incelenmiştir.
Beşinci baskıda; sistematikte yenilikler yapılmış, içerik son gelişmeler doğrultusunda tekrar güncellenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Anayasa Kavramı ve Anayasacılık Hareketleri
.
Devletin Unsurları, Şekilleri ve İlkeleri
.
İnsan Hakları
.
Yasama Organı
.
Yürütme Organı
.
Yargı Organı
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
29
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASACILIK HAREKETLERİ
I. ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASANIN YAPILMASI 
35
A. Anayasa Kavramı 
35
1. Terminoloji 
35
2. Tanımı 
38
a. Şekli – Maddi Anayasa 
38
b. Yazılı–Yazısız Anayasa 
41
3. Özellikleri 
43
a. Anayasanın Üstünlüğü 
43
b. Anayasanın Katılığı 
47
c. Anayasanın Çerçeve Olması 
48
d. Anayasanın İdeolojisi 
51
B. Anayasanın Yapılması ve Değiştirilmesi 
53
1. Anayasa Yapımı 
54
a. Anayasa Yapma Yetkisinin Niteliği 
55
b. Anayasa Yapma Yetkisinin Sınırı 
58
ba. Mevcut Anayasa İle Bağlılık 
59
bb. Anayasa Yapmanın Hukukiliği Sorunu 
61
c. Anayasa Yapım Yöntemleri 
65
ca. Kurucu Meclis Yöntemi 
66
cb. Olağan Meclis Yöntemi 
69
cc. Referandum Yöntemi 
70
2. Anayasa Değişikliği 
72
a. Anayasayı Değiştirme Yetkisinin Niteliği 
72
b. Anayasa Değiştirme Yetkisinin Sınırları 
73
ba. Maddi Sınırlar 
73
baa. Açık Maddi Sınırlar 
73
bab. Örtülü Maddi Sınırlar 
77
bb. Şekli Sınırlar 
79
c. Anayasayı Değiştirme Yöntemi 
81
ca. Teklif Aşaması 
81
caa. Halkın Teklifi 
81
cab. Milletvekillerinin Teklifi 
82
cb. Karar Aşaması 
83
cba. Görüşmeler 
83
cbb. Oylamalar 
84
cc. Yayımlama Aşaması 
87
cd. Onaylama Aşaması 
93
d. Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 
95
da. Esas Denetimi 
95
db. Şekil Denetimi 
99
II. ANAYASACILIK HAREKETLERİ 
102
A. Anayasacılık Kavramı 
102
B. Temel Anayasacılık Akımları 
104
1. Liberal Anayasacılık 
104
a. Liberal Anayasacılığın Gelişimi 
104
b. Liberal Anayasacılığın Unsurları 
112
ba. Milli Egemenlik 
112
bb. Kuvvetler Ayrılığı 
114
bc. Bireycilik 
117
bd. Liberal Demokrasi 
118
be. Serbest Piyasa Ekonomisi 
119
2. Sosyalist Anayasacılık 
120
a. Sosyalist Anayasacılığın Gelişimi 
120
b. Sosyalist Anayasacılığın Unsurları 
126
ba. Halk Egemenliği 
126
bb. Demokratik Merkeziyetçilik 
127
bc. Kolektivizm 
128
bd. Sosyalist Demokrasi 
129
be. Sosyalist Ekonomik Sistem 
132
3. İslami Anayasacılık 
133
a. İslami Anayasacılığın Gelişimi 
134
b. İslami Anayasacılığın Unsurları 
139
ba. Allah’ın Egemenliği 
139
bb. Kuvvetler Ayrılığı 
140
bc. Ümmetçilik 
142
bd. İslami Demokrasi 
143
be. İslam Ekonomik Sistemi 
146
III. OSMANLI–CUMHURİYET DÖNEMİ ANAYASAL GELİŞMELERİ 
148
A. Mutlak Monarşi Dönemi: Maddi Anayasal Gelişmeler 
148
1. Anayasal Kurumlar 
149
a. Osmanlı Merkez Teşkilatı 
149
aa. Padişah 
150
ab. Divan–ı Hümayun 
152
b. Osmanlı Taşra Teşkilatı 
155
c. Osmanlı Yargı Teşkilatı 
157
d. Osmanlı Millet Sistemi 
160
e. Osmanlı Arazi Sistemi 
162
2. Anayasal Nitelikte Belgeler 
164
a. 1808 Sened–i İttifak 
164
b. 1839 Tanzimat Fermanı 
169
c. 1856 Islahat Fermanı 
174
d. 1875 Adalet Fermanı 
176
B. Meşruti Monarşi Dönemi: 1876 Kanun–i Esasi 
176
1. Hazırlanışı 
177
a. Yapım Koşulları 
177
b. Yapım Yöntemi 
180
2. Kanun–i Esasi’nin Temel Özellikleri 
181
a. Teokratik Meşruti Monarşi 
182
b. Çift Meclisli Yasama Organı 
183
c. Parlamenter Sistem 
185
d. Yargı Ayrılığı Sistemi 
186
e. Osmanlı Devleti Vatandaşlarının Temel Hakları 
187
3. 1909 Değişiklikleri 
187
C. Cumhuriyet Dönemi: 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları 
195
1. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu 
196
a. Hazırlanışı 
196
aa. Yapım Koşulları 
196
ab. Yapım Yöntemi 
207
b. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu’nun Temel Özellikleri 
211
ba. Yumuşak ve Çerçeve Anayasa 
211
bb. Milli Egemenlik 
212
bc. Meclis Hükümet Sistemi 
212
bd. İstiklal Mahkemeleri 
216
c. Cumhuriyetin İlanı 
216
2. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu 
220
a. Hazırlanışı 
220
aa. Yapım Koşulları 
220
ab. Yapım Yöntemi 
221
b. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu’nun Temel Özellikleri 
222
ba. Atatürk İlkeleri 
222
bb. Kuvvetler Birliği Görevler Ayrılığı Sistemi 
226
bc. Yargılama Kuvveti 
228
bd. Türklerin Temel Hakları 
229
c. Çok Partili Dönem 
230
3. 1961 Anayasası 
235
a. Hazırlanışı 
235
aa. Yapım Koşulları 
235
ab. Yapım Yöntemi 
238
b. 1961 Anayasası’nın Temel Özellikleri 
240
ba. Liberal Anayasal İlkeler 
240
bb. Sosyal Haklar 
242
bc. Parlamenter Sistem 
243
bd. Yüksel Mahkemeler ve Anayasa Mahkemesinin Kurulması 
244
c. 1971–1973 Anayasa Değişiklikleri 
245
4. 1982 Anayasası 
249
a. Hazırlanışı 
249
aa. Yapım Koşulları 
250
ab. Yapım Yöntemi 
250
b. 1982 Anayasası’nın Temel Özellikleri 
251
ba. Atatürk Milliyetçiliği 
252
bb. İnsan Haklarına Saygılı Devlet 
254
bc. Devlet Başkanını Güçlendirme 
255
bd. Askeri – Sivil Yargı Ayrılığı 
256
c. 1982 Anayasası’nda Yapılan Değişiklikler 
257
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETİN UNSURLARI, ŞEKİLLERİ VE İLKELERİ
I. DEVLET KAVRAMI VE DEVLETİN UNSURLARI 
261
A. Devlet Kavramı 
261
1. Devletin Tanımı 
261
a. Üç Unsur Teorisi 
262
b. Tüzel Kişilik Teorisi 
263
2. Devletin Kökeni 
265
a. Tabi Hukukçu Teoriler 
265
b. Pozitivist Teoriler 
267
B. Devletin Unsurları 
270
1. İnsan Unsuru 
270
a. İnsan Unsuruna İlişkin Temel Ayrımlar 
270
aa. Millet – Halk Ayrımı 
270
ab. Çoğunluk – Azınlık Ayrımı 
272
ac. Vatandaş–Yabancı Ayrımı 
274
aca. Vatandaşlık Tanımı 
275
acb. Vatandaşlığın Kazanılması 
275
acc. Yabancılık Statüsü 
277
b. Milletin Varlık Unsurları 
278
ba. Objektif Unsurlar 
278
bb. Sübjektif Unsurlar 
280
c. Osmanlı–Cumhuriyet Dönemi Anayasalarında Millet 
281
2. Ülke Unsuru 
285
a. Ülke Kavramı 
285
b. Ülkenin Sınırları 
286
c. Ülkenin Bölünmez Bütünlüğü 
288
3. Egemenlik Unsuru 
291
a. Egemenlik Kavramı 
292
aa. İç Egemenlik 
293
ab. Dış Egemenlik 
294
b. Egemenlik Türleri 
295
ba. Dini Egemenlik 
295
baa. Egemenlik Doğrudan Tanrı’dan Gelir Görüşü 
297
bab. Egemenlik Halk Aracılığı İle Tanrı’dan Gelir Görüşü 
299
bb. Dünyevi Egemenlik 
300
bba. Milli Egemenlik 
300
bbb. Halk Egemenliği 
302
c. Egemenliğin Sınırlanması 
304
ca. İlahi Yasa Görüşü 
305
cb. Doğal Yasa Görüşü 
305
cc. Pozitif Yasa Görüşü 
306
II. DEVLET ŞEKİLLERİ 
307
A. Egemenlik Yetkilerinin Kaynağı Bakımından Devlet Şekilleri 
307
1. Cumhuriyet 
308
2. Monarşi 
310
B. Egemenlik Yetkilerinin Paylaşımı Bakımından Devlet Şekilleri 
313
1. Üniter Devlet 
313
a. Tanımı 
313
b. Üniter Devletin Özellikleri 
315
ba. Egemenlik Yetkilerinin Yatay Paylaşımı 
315
bb. İdari Özerklik 
316
bc. Yerinden Yönetim 
320
2. Federal Devlet 
321
a. Tanımı 
322
b. Federal Devletin Özellikleri 
325
ba. Egemenlik Yetkilerinin Dikey Paylaşımı 
325
bb. Siyasi Özerklik 
326
bc. Federal Hukukun Üstünlüğü 
328
bd. Federal Yönetime Katılım 
329
3. Bölgeli Devlet 
330
a. Tanımı 
330
b. Bölgeli Devletin Özellikleri 
332
ba. Yasama Yetkisinin Bölge Düzeyinde Paylaşımı 
332
bb. Bölgesel Siyasi Özerklik 
333
bc. Merkezi Hukukun Üstünlüğü 
335
bd. Merkezi Yönetime Katılım 
336
III. DEVLETİN TEMEL İLKELERİ 
337
A. Demokratik Devlet İlkesi 
338
1. Demokrasi Kavramı 
339
2. Demokratik Devletin Temel Unsurları 
340
a. Halkın Yönetimi 
340
aa. Temsili Demokrasi 
341
ab. Doğrudan Demokrasi 
342
ac. Katılımcı Demokrasi 
344
b. Siyasi Partiler 
346
ba. Siyasi Partilerin Tanımı 
350
bb. Siyasi Partilerin Hukuki Niteliği 
353
bc. Siyasi Partilerin Kuruluşu 
355
bd. Siyasi Parti Sistemleri 
357
bda. Çok Parti Sistemi 
357
bdb. Tek Parti Sistemi 
358
c. Serbest Seçimler 
359
ca. Seçme ve Seçilme Hakkı 
360
caa. Olumlu Koşullar 
361
cab. Olumsuz Koşullar 
362
cb. Seçimin Temel İlkeleri 
365
cba. Genel Oy 
367
cbb. Eşit Oy 
368
cbc. Gizli Oy 
369
cbd. Serbest Oy 
370
cbe. Doğrudan Oy 
373
cbf. Seçimlerin Düzenli Yapılması 
374
cbg. Yargı Gözetim ve Denetimi 
374
cc. Seçim Sistemleri 
376
cca. Çoğunluk Sistemi 
377
ccaa. Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi 
377
ccab. Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Sistemi 
378
ccac. Listeli Çoğunluk Sistemi 
378
ccb. Nispi Temsil Sistemi 
378
ccba. Klasik Nispi Temsil Sistemi 
379
ccbb. Devredilebilir Tek Oy Sistemi 
380
ccbc. d’Hondt Sistemi 
381
B. Laik Devlet İlkesi 
381
1. Din ve Devlet İlişkileri 
381
a. Teokratik Devlet Modeli 
382
b. Marksist Devlet Modeli 
382
c. Seküler/Laik Devlet Modeli 
384
ca. Resmi Dine Yerverme 
386
cb. Bir Dine Özel Statü Tanıma 
388
cc. Dine Hiç Yer Vermeme 
389
2. Laik Devletin Temel Unsurları 
392
a. Din ve İnançlara Saygı 
392
aa. Din ve Vicdan Özgürlüğünün Tanınması 
392
ab. Din ve İnançlar Arasında Hoşgörüsüzlük ve Ayrımcılık Yapılmaması 
394
ac. Bir Dinin Eğitiminin Zorunlu Kılınmaması 
397
b. Hukuk Düzeninin Dine Dayanmaması 
401
c. Dini Kurumların Bağımsız Olması 
406
C. Hukuk Devleti İlkesi 
410
1. Hukuk Devleti Kavramı 
410
2. Hukuk Devletinin Temel Unsurları 
414
a. Hukukun Üstünlüğü 
414
b. Hukuk Önünde Hesap Verebilirlik 
416
c. Hukuk Güvenliği 
419
D. Sosyal Devlet İlkesi 
422
1. Sosyal Devlet Kavramı 
423
2. Sosyal Devletin Temel Unsurları 
425
a. Asgari Yaşam Standardı 
425
b. Sosyal Adalet 
427
c. Sosyal Güvenlik 
429
d. Planlama 
429
3. Devletin İktisadî ve Sosyal Ödevlerinin Sınırları 
432
E. Eşitlik İlkesi 
433
1. Eşitlik Kavramı 
435
a. Şekli Eşitlik 
436
b. Maddi Eşitlik 
437
2. Eşitlik İlkesine Aykırılığın Unsurları 
440
a. Durumlarda Benzerlik 
441
b. Farklı Muamele 
441
c. Objektif ve Makul Neden 
444
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI
I. GENEL OLARAK İNSAN HAKLARI 
447
A. İnsan Hakları Kavramı 
448
1. İnsan Hakları Terimi 
448
2. İnsan Haklarının Tanımı 
450
a. Doğal Haklar Görüşü 
450
b. Pozitif Haklar Görüşü 
455
3. İnsan Haklarının Özellikleri 
457
a. Doğumla Kazanılma 
457
b. İnsan Doğasından Kaynaklanma 
458
c. Devredilmez ve Vazgeçilmez Olma 
458
d. Evrensel Olma 
459
B. İnsan Hakları Hukukunun Kaynakları 
461
1. Asıl Kaynaklar 
461
a. Anayasalar 
461
b. İnsan Hakları Sözleşmeleri 
462
c. Örf ve Adet Hukuku 
464
d. Hukukun Genel İlkeleri 
466
2. Yardımcı Kaynaklar 
467
a. Uluslararası Örgütlerin Kararları 
467
b. Yargı Kararları 
468
c. Bilimsel Görüşler 
469
C. İnsan Haklarının Normatif Yapısı 
470
1. İnsan Haklarının Konusu 
470
a. İnsan Haklarının Norm Alanı 
471
b. İnsan Haklarının Sınıflandırılması 
472
ba. Kişisel ve Siyasal Haklar 
474
bb. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar 
474
bc. Haklar ve Ödevler 
476
2. İnsan Haklarının Öznesi 
476
a. Gerçek Kişiler 
478
b. Tüzel Kişiler 
481
c. Kişi Toplulukları 
483
3. İnsan Haklarının Yükümlüsü 
484
a. Devletin Genel Yükümlülükleri 
486
aa. İnsan Haklarına Saygı 
486
ab. Uygulama 
487
ac. Koruma 
488
b. Devletin Hak İhlalinde Yükümlülükleri 
489
ba. Negatif – Pozitif Yükümlülük 
489
bb. Dikey – Yatay Etki 
492
II. İNSAN HAKLARININ KORUNMASI 
494
A. Evrensel Koruma: Birleşmiş Milletler Sistemi 
495
1. Sözleşme Dışı Denetim Mekanizmaları 
498
a. Sözleşme Dışı Denetim Organı: İnsan Hakları Konseyi 
499
b. Sözleşme Dışı Denetim Yöntemleri 
500
ba. Şikâyet Yöntemi 
501
bb. Özel Yöntemler 
503
bc. Evrensel Periyodik Gözden Geçirme Yöntemi 
505
2. Sözleşme İçi Denetim Mekanizmaları 
508
a. Sözleşme İçi Denetim Organları: İnsan Hakları Komiteleri 
510
b. Sözleşme İçi Denetim Yöntemleri 
512
ba. Rapor Yöntemi 
512
bb. Şikâyet Yöntemi 
515
bc. Soruşturma Yöntemi 
516
bd. Ziyaret Yöntemi 
517
B. Bölgesel Koruma: Avrupa Konseyi Sistemi 
518
1. Avrupa Konseyi Sözleşme Dışı Denetim Mekanizmaları 
519
a. Avrupa Konseyi Ana Organları 
519
b. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Yardımcı Organları 
521
ba. İnsan Hakları Komiseri 
521
bb. Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi 
522
bc. Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu 
523
bd. Eşitlik ve Ayrımcılık Komitesi 
524
2. Avrupa Konseyi Sözleşme İçi Denetim Mekanizmaları 
525
a. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
525
aa. Denetim Organı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 
530
ab. Denetim Yöntemi 
533
aba. Devlet Başvurusu 
533
abb. Bireysel Başvuru 
534
b. Avrupa Sosyal Şartı 
540
ba. Denetim Organı: Avrupa Sosyal Haklar Komitesi 
541
bb. Denetim Yöntemleri 
541
bba. Rapor Yöntemi 
542
bbb. Toplu Şikâyet Yöntemi 
543
c. Avrupa İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi 
544
ca. Denetim Organı: Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi 
545
cb. Denetim Usulü: Ziyaretlere Dayalı Denetim 
545
C. Ulusal Koruma: İnsan Hakları Kurumları 
547
1. Kamu Denetçiliği Kurumu 
550
a. Oluşumu 
554
b. Görev ve Yetkileri 
556
c. Kararları 
557
2. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 
558
a. Oluşumu 
560
b. Görev ve Yetkileri 
562
c. Kararları 
564
III. TÜRKİYE’DE TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN GENEL REJİMİ 
566
A. Temel Hak ve Hürriyetlerin Niteliği 
566
B. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 
567
1. Kanunilik İlkesi 
570
a. Şekli–Maddi Kanun Ayrımı 
572
b. Sınırlama–Düzenleme Ayrımı 
576
2. Sebebe Bağlılık İlkesi 
580
a. Hakkın Doğasından Kaynaklı Sebepler 
580
b. Kamu Yararı İlkesinden Kaynaklı Sebepler 
581
c. Anayasada Belirlenen Sebepler 
582
ca. Genel Sınırlama Sebepleri 
582
cb. Özel Sınırlama Sebepleri 
584
d. Gizli Amaç Gütme Yasağı 
587
3. Öz İlkesi 
588
4. Ölçülülük İlkesi 
590
5. Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri İlkesi 
592
a. Demokratik Toplumda Müdahalenin Gerekliliği 
594
aa. Demokratik Toplum Kavramı 
594
ab. Müdahalenin Gerekliliği 
598
b. Zorlayıcı Toplumsal İhtiyaç 
600
c. Orantılılık 
602
6. Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluk İlkesi 
603
7. Laik Cumhuriyetin Gerekleri İlkesi 
604
C. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması Yasağı 
607
1. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı 
609
2. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması Yasağının Unsurları 
610
a. Temel Hakkın Kullanımı Unsuru 
610
b. Amaç Unsuru 
614
c. Menfaat ihlali Unsuru 
615
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Sonuçları 
616
D. Olağanüstü Hal Yönetiminde Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 
617
1. Hürriyetlerin Sınırlanması – Durdurulması – Askıya Alınması Kavramları 
619
2. Olağanüstü Yönetimde Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanmasının Koşulları 
622
a. Olağanüstü Hal Yönetiminin Resmen İlanı 
623
b. Milletlerarası Hukuktan Doğan Yükümlülüklerin İhlâl Edilmemesi 
625
c. Sınırlamaların Durumun Gerektirdiği Ölçüde Olması 
626
d. Dokunulmaz Haklar 
628
E. Temel Hakların Sınırlanmasında Yabancıların Durumu 
629
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YASAMA ORGANI
I. GENEL OLARAK YASAMA ORGANI 
635
A. Yasama Organının Yapısı 
635
1. Tek veya Çift Meclislilik 
636
2. Birinci Meclis ile İkinci Meclis Arasındaki Farklar 
637
B. Yasama Organının İşlevleri 
639
1. Temsil 
640
2. Müzakere 
643
3. Denetim 
644
4. Yasama Yetkisi 
646
a. Yasama İşlemleri 
646
aa. Kanunlar 
647
ab. Meclis Kararları 
649
b. Yasama Yetkisinin Özellikleri 
651
ba. Genellik 
651
bb. Aslilik 
652
bc. Devredilmezlik 
653
II. TÜRKİYE’DE YASAMA ORGANI 
654
A. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Kuruluşu 
655
1. Milletvekili Sayısı 
655
2. Seçilme Yeterliliği 
656
a. Vatandaşlık 
658
b. Seçilme Yaşı 
660
c. Eğitim 
660
d. Askerlik 
661
e. Kısıtlılık 
662
f. Hükümlülük 
663
g. Kamu Görevinden Çekilme 
668
3. Seçim Dönemi 
673
4. Seçimlerin Geriye Bırakılması 
674
5. Ara Seçimler 
676
6. Milletvekili Seçimi ve Usulü 
680
a. Seçim Çevreleri ve Çıkaracağı Milletvekili Sayısı 
681
b. Milletvekili Adaylığı 
683
ba. Bağımsız Adaylık 
683
bb. Siyasi Parti Adaylığı 
685
bba. Ön Seçim Yöntemi 
685
bbb. Parti Organlarınca Belirleme Yöntemi 
686
c. Seçim İttifakı 
687
d. Seçim Sistemi 
689
7. Seçimlerin Genel Yönetim ve Denetimi 
693
a. Yüksek Seçim Kurulunun Oluşumu 
695
b. Yüksek Seçim Kurulunun Görev ve Yetkileri 
698
c. Yüksek Seçim Kurulunun Kararlarının Hukuki Niteliği 
700
B. TBMM Üyelerinin Hukuki Statüsü 
704
1. Milletvekilliği Sıfatının Kazanılması 
705
2. Milletvekili Andı 
707
3. Üyelikle Bağdaşmayan İşler 
713
4. Yasama Bağışıklığı 
717
a. Yasama Sorumsuzluğu 
720
aa. Sorumsuzluğun Amacı 
721
ab. Sorumsuzluğun Kapsamı 
721
aba. Sağladığı Koruma Bakımından Kapsam 
722
abb. Kişi Bakımından Kapsam 
725
abc. Konu Bakımından Kapsam 
726
abd. Yer Bakımından Kapsam 
727
b. Yasama Dokunulmazlığı 
729
ba. Dokunulmazlığın Amacı 
729
bb. Dokunulmazlığın Kapsamı 
730
bba. Kişi Bakımından Kapsam 
730
bbb. Konu Bakımından Kapsam 
731
bbc. Zaman Bakımından Kapsam 
732
bc. Dokunulmazlığın İstisnaları 
733
bca. Suçüstü Hali 
733
bd. Dokunulmazlığın Kaldırılması 
735
5. Milletvekilliğinin Düşmesi 
737
a. Milletvekilliğini Sona Erdiren Genel Sebepler 
738
aa. Ölüm 
738
ab. Seçimlerin Yenilenmesi 
739
ac. Tam Kanunsuzluk 
739
ad. Yürütme Organına Seçilme 
743
b. Milletvekilliğinin Düşme Sebepleri 
744
ba. İstifa 
746
bb. Kesin Hüküm Giyme ve Kısıtlanma 
747
bc. Bağdaşmaz Görevi Sürdürme 
748
bd. Devamsızlık 
748
6. Dokunulmazlık ve Düşme Kararlarının İptal İstemi 
752
7. Milletvekilliği Ödenek ve Yollukları 
754
C. TBMM’nin İç Yapısı ve Çalışma Düzeni 
756
1. İçtüzük 
756
a. İçtüzüğün Hukuki Niteliği 
757
c. İçtüzüğün Denetlenmesi 
758
2. Başkanlık Divanı 
761
3. Siyasi Parti Grupları 
763
4. Komisyonlar 
765
5. Danışma Kurulu 
766
6. Meclisin Toplanması ve Tatili 
767
a. Olağan Toplantılar 
767
b. Olağanüstü Toplantı 
769
7. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı 
771
D. TBMM’nin Görev ve Yetkileri 
773
1. Kanun Yapmak 
774
a. Teklif 
774
b. Görüşme 
779
c. Kabul 
780
d. Yayımlanma 
781
2. Özel Nitelikli Kanunlar 
783
a. Bütçe ve Kesinhesap Kanunu 
783
aa. Bütçe Kanunu 
783
ab. Kesinhesap Kanunu 
787
b. Milletlerarası Andlaşmaların Uygun Bulunması Kanunu 
789
ba. Andlaşmaların Onaylanması 
790
bb. Andlaşmaların Sona Erdirilmesi 
794
bc. Onaylamanın Uygun Bulunması Bakımından Andlaşmalar 
798
bca. Uygun Bulma Kanunu Gereken Andlaşmalar 
798
bcb. Uygun Bulma Kanunu Gerekmeyen Andlaşmalar 
799
bd. Andlaşmaların İç Hukuktaki Yeri 
800
bda. Andlaşmaların İç Hukuktaki Yerine İlişkin Genel Kural 
801
bdb. İnsan Hakları Andlaşmalarının İç Hukuktaki Yerine İlişkin Özel Kural 
803
be. Andlaşmaların Anayasaya Uygunluk Denetimi 
805
c. Genel ve Özel Af Kanunları 
807
ca. Af Yetkisinin Hukuki Niteliği 
810
cb. Genel ve Özel Af Ayrımı 
813
d. Para Basılmasına Karar Vermek 
814
3. Savaş İlanına Karar Vermek 
815
4. Bilgi Edinme ve Denetim 
817
a. Yazılı Soru 
818
b. Genel Görüşme 
820
c. Meclis Araştırması 
820
d. Meclis Soruşturması 
821
da. Meclis Soruşturması Açılması 
823
daa. Soruşturma Açma Yetkisi 
823
dab. Soruşturma Açılacak Kişiler 
824
db. Meclis Soruşturması Komisyonunun Kuruluşu 
825
dc. Yüce Divana Sevk Kararı 
826
BEŞİNCİ BÖLÜM
YÜRÜTME ORGANI
I. GENEL OLARAK YÜRÜTME ORGANI 
829
A. Yürütme Organının Yapısı 
829
1. Tek Yapılı Yürütme: Başkanlık Sistemi 
830
a. Yürütme Yetkisi Devlet Başkanına Aittir 
831
b. Devlet Başkanı Halk Tarafından Seçilir 
833
c. Devlet Başkanı Halka Karşı Sorumludur 
835
2. İki Yapılı Yürütme 
836
a. Parlamenter Sistem 
836
aa. Yürütme Yetkisini Devlet Başkanı ve Bakanlar Kurulu Kullanır 
838
ab. Hükümet Yasama Organı İçinden Belirlenir 
840
ac. Hükümet Yasama Organına Karşı Sorumludur 
842
b. Yarı Başkanlık Sistemi 
843
ba. Yürütmede Cumhurbaşkanı Yetkilidir 
844
bb. Cumhurbaşkanı Halk Tarafından Seçilir 
844
bc. Bakanlar Kurulu Yasama Organına Karşı Sorumludur 
845
3. Ortaklaşa Yürütme: Meclis Hükümeti Sistemi 
846
a. Yasama ve Yürütme Yetkisi Mecliste Toplanır 
847
b. Yürütme Kurulu Meclis Tarafından Seçilir 
847
c. Yürütme Kurulu Yasama Organına Karşı Sorumludur 
848
B. Yürütme Organının İşlevleri 
849
1. Devleti Temsil 
849
2. Genel Politikayı Belirlemek 
851
3. Kamu Görevlilerini Seçmek ve Atamak 
852
4. Düzenleme Yetkisi 
854
a. Kararnameler 
857
b. Düzenleyici İdari İşlemler 
862
c. Düzenleyici İşlemlerin Özellikleri 
863
ca. Kanuna Aykırı Olmama 
863
cb. Kanuna Dayanma 
863
II. TÜRKİYE’DE YÜRÜTME ORGANI 
864
A. Cumhurbaşkanı 
864
1. Cumhurbaşkanının Adaylığı ve Seçimi 
864
a. Cumhurbaşkanının Nitelikleri 
864
b. Cumhurbaşkanlığı Adaylığı 
867
c. Cumhurbaşkanının Seçimi 
869
d. Cumhurbaşkanının Görev Süresi 
871
da. Göreve Başlama Zamanı 
872
db. Azami Görev Süresi 
873
2. Seçimlerin Yenilenmesi 
878
a. Seçimin Başlangıcı ve Seçim Günü 
878
b. Fesih Yetkisi 
880
c. Birlikte Seçim Usulü 
883
3. Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri 
888
4. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 
892
a. Siyasi Sorumluluk 
892
b. Cezai Sorumluluk 
895
ba. Sorumluluğun Kapsamı 
895
bb. Soruşturma Usulü 
898
bc. Soruşturmanın Sonuçları 
901
5. Cumhurbaşkanına Vekâlet 
902
6. Cumhurbaşkanına Bağlı Kurumlar 
905
a. Milli Güvenlik Kurulu 
906
b. Devlet Denetleme Kurulu 
909
c. Diyanet İşleri Başkanlığı 
910
7. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar 
911
a. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Belirlenmesi 
911
b. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Sorumluluğu 
915
ba. Siyasi Sorumluluk 
915
bb. Cezai Sorumluluk 
916
8. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
918
a. Kararnamelerin Tarihsel Gelişimi 
918
b. Olağan Dönem Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
923
ba. CBK’ların Hukuki Niteliği 
923
bc. Münhasır Alan 
928
bca. Münhasır Kanun Alanı 
928
bcb. Münhasır CBK Alanı 
930
bd. Yasama Yetkisinin Devredilmezliği Kuralı Bakımından CBK’lar 
935
be. CBK’ların Yargısal Denetimi 
940
bea. Konu Bakımından Yetki Yönünden İnceleme 
943
beb. İçerik Yönünden İncelenme 
946
bec. Hükümsüzlük İncelemesi 
946
c. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
947
ca. OHAL CBK’larının Yapılması 
947
cb. OHAL CBK’larının Yargısal Denetimi 
951
9. Olağanüstü Hal Yönetimi 
955
a. Olağanüstü Hal İlan Sebepleri 
958
b. Olağanüstü Hal İlan Yetkisi 
959
c. TBMM’nin Onay Yetkisi 
961
d. Olağanüstü Hal İlan Kararının Yargısal Denetimi 
962
B. İdare 
963
1. İdarenin Kuruluş Esasları 
964
a. İdarenin Bütünlüğü İlkesi 
964
aa. Hiyerarşi 
964
ab. İdari Vesayet 
966
b. İdarenin Kanuniliği İlkesi 
967
2. İdarenin Teşkilat Yapısı 
969
a. Merkezi İdare 
970
b. Mahalli İdareler 
971
3. İdarenin Yargısal Denetimi 
973
a. İdari Yargı Denetiminin Kapsamı ve Sınırı 
973
b. Yargı Denetimine Kapalı İşlemler 
974
c. Yürütmenin Durdurulması Kararı 
975
4. Kamu Hizmeti Görevlileri 
977
a. Kamu Hizmeti 
977
b. Kamu Görevlileri 
978
5. Kamu Görevlilerinin Görev ve Sorumlulukları 
980
a. Sadakat Yükümlülüğü 
980
b. Disiplin İşlemleri 
981
c. Ceza Soruşturması 
981
d. Tazminat Davası ve Rücu Hakkı 
982
e. Kanunsuz Emir 
983
6. Anayasal Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kurum ve Kuruluşları 
985
a. Yükseköğretim Kurumları ve Üst Kuruluşları 
985
b. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 
989
c. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 
991
ALTINCI BÖLÜM
YARGI ORGANI
I. GENEL OLARAK YARGI ORGANI 
997
A. Yargı Organının Yapısı 
997
1. Yargı Birliği Sistemi 
997
2. Yargı Ayrılığı Sistemi 
998
B. Yargı Yetkisi ve Özellikleri 
999
1. Bağımsız ve Tarafsız Yargı Yeri Tarafından Kullanılması 
999
2. Özel Yargılama Usulü İzlenmesi 
1001
3. Hukuki Uyuşmazlıkların Kesin Hükme Bağlanması 
1001
C. Yargıya İlişkin Temel İlkeler 
1002
1. Adil Yargılanma 
1002
a. Adil Yargılanmanın Genel Unsurları 
1003
b. Ceza Yargılamasına Özel Güvenceler 
1006
2. Kanunî Hâkim Güvencesi 
1007
3. Suç ve Cezalara İlişkin İlkeler 
1010
a. Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz 
1010
b. Ceza Sorumluluğu Şahsidir 
1011
4. Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 
1012
a. Bağımsızlık–Tarafsızlık Ayrımı 
1013
b. Bireysel–Kurumsal/ İç–Dış Bağımsızlık Ayrımı 
1014
II. TÜRKİYE’DE YARGI TEŞKİLATI 
1017
A. Yüksek Mahkemeler 
1018
1. Anayasa Mahkemesi 
1019
2. Yargıtay 
1019
3. Danıştay 
1020
4. Uyuşmazlık Mahkemesi 
1021
B. Sayıştay 
1022
1. Sayıştayın Kuruluşu 
1022
2. Sayıştayın Görev ve Yetkileri 
1024
3. Sayıştay Kararlarının Hukuki Niteliği 
1025
C. Hâkimler ve Savcılar Kurulu 
1027
1. Hâkimler ve Savcılar Kurulunun Kuruluşu 
1030
2. Hâkimler ve Savcılar Kurulunun Görev ve Yetkileri 
1035
III. GENEL OLARAK ANAYASA YARGISI 
1037
A. Anayasa Yargısı Sistemleri 
1038
1. Genel Mahkeme Sistemi 
1038
2. Özel Mahkeme Sistemi 
1039
B. Denetim Türleri 
1041
1. Denetim Yapan Organlar Bakımından 
1041
a. Yargı Dışı Denetim 
1041
b. Yargısal Denetim 
1042
2. Denetimin Zamanı Bakımından 
1043
a. Ön Denetim 
1043
b. Sonradan Denetim 
1044
C. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Kapsamı 
1044
1. Norm Denetimi 
1045
2. Yetki İhtilaflarının Çözümü 
1046
3. Bireysel Başvuru 
1046
D. Anayasaya Uygunluk Denetiminde Ölçü Normlar 
1047
1. Doğrudan Ölçü Norm 
1047
2. Destek Ölçü Norm 
1049
IV. TÜRKİYE’DE ANAYASA YARGISI 
1052
A. Anayasa Yargısının Tarihsel Gelişimi 
1053
B. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu 
1054
1. Üyelerin Nitelikleri 
1055
2. Üyelerin seçimi 
1056
3. Üyelik Süresi ve Teminatı 
1057
4. Teşkilat Yapısı 
1059
C. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 
1060
1. Norm Denetimi 
1061
a. İptal Davası 
1061
aa. İptal Davasına Konu Normlar 
1062
ab. İptal Davası Açabilen Kişiler 
1062
ac. İptal Davası Açma Süresi 
1064
ad. İptal Davası Açma Usulü 
1065
b. İtiraz Yolu 
1065
ba. Mahkemede Görülmekte Olan Dava 
1066
baa. Mahkeme 
1067
bab. Dava 
1068
bac. Derdestlik 
1070
bb. Davada Uygulanacak Kural 
1071
bba. Davada Uygulancak Kuralın Tespiti 
1071
bbb. Sınırlama Sorunu 
1072
bc. Anayasaya Aykırılığın Ciddî Görülmesi 
1073
bca. Anayasaya Aykırılık İddiası 
1073
bcb. Aykırılığın Ciddiliği 
1074
bd. Beş Aylık Karar Süresi 
1074
bda. Derece Mahkemesinin Bekletici Mesele Kararı 
1074
bdb. Anayasa Mahkemesinin Beş Aylık Karar Verme Süresi 
1075
be. Red Kararından Sonra On Yıllık Tekrar Başvuru Yasağı 
1076
bea. Esastan Verilen Red Kararı 
1077
beb. Aynı Kanun Hükmü Hakkında Başvuru 
1078
bec. Tekrar Başvuru 
1079
c. Norm Denetiminin Kapsamı 
1082
ca. Şekil Yönünden Denetim 
1083
cb. Esas Yönünden Denetim 
1086
d. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Özellikleri 
1088
da. Kararların Kesinliği ve Bağlayıcılığı 
1091
db. İptal Kararlarının Gerekçesi Yazılmadan Açıklanmaması 
1093
dc. Kanun Koyucu Gibi Hareket Etmeme 
1096
dd. İptal Kararlarının Yürürlüğü 
1097
dda. İptal Kararının Yürürlük Tarihini Erteleme 
1097
ddb. İptal Kararları Geriye Yürümez 
1099
ddc. Yürürlüğü Durdurma Kararı 
1100
2. Siyasi Partilerin Denetimi 
1105
a. Siyasi Partilerin Dağılması ve Kapanması 
1105
aa. Kendiliğinden Dağılma 
1105
ab. Kapanma Kararı 
1107
b. Siyasi Parti Yasakları ve Kapatılması 
1110
ba. Uluslararası Standartlar 
1110
baa. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihadı 
1110
bab. Venedik Kriterleri 
1112
bb. 1982 Anayasası’nda Kapatma Rejimi 
1115
bba. Kapatma Davasının Hukuki Niteliği 
1115
bbb. Kapatma Nedenleri ve Odak Olma Kriteri 
1120
bbc. Kapatma Davasının Usulü ve Hukuki Sonuçları 
1122
bbd. Kapatma Davasında Tedbir Kararı Verilmesi 
1125
c. Siyasi Partilerin Mali Denetimi 
1128
ca. Siyasi Partilerin Gelir ve Giderleri 
1129
cb. Mali Denetim Usulü ve Yaptırımlar 
1130
3. Yüce Divan Yargılaması 
1132
a. Yüce Divan Yargılamasının Hukuki Niteliği 
1133
b. Yüce Divanda Yargılanacak Kişiler 
1135
c. Yüce Divan Yargılamasının Konusu 
1137
d. Yargılama Usulü 
1138
4. Bireysel Başvuru 
1140
a. Bireysel Başvurunun Hukuki Niteliği 
1141
b. Bireysel Başvuru Formunun Doldurulması 
1143
c. Bireysel Başvurunun Yapılması 
1146
d. Bireysel Başvurunun Ön İncelemesi 
1147
e. Bireysel Başvurunun Kabul Edilebilirlik İncelemesi 
1148
ea. Zaman ve Süre Bakımından Yetki 
1148
eaa. Zaman Bakımından Yetki 
1148
eab. Süre Bakımından Yetki 
1150
eb. Kişi Bakımından Yetki 
1152
eba. Başvuru Hakkına Sahip Olan Kişiler 
1152
ebb. Mağdur Olma Şartı 
1155
ec. Konu Bakımından Yetki 
1162
eca. Bireysel Başvuruya Konu Haklar 
1163
ecb. Bireysel Başvuruya Kapalı Alanlar 
1165
ed. Başvuru Yollarının Tüketilmesi 
1170
eda. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi 
1170
edb. Başvuru Yollarının Tüketilmesinin İstisnaları 
1173
ee. Anayasal ve Kişisel Önemden Yoksun Olma ve Açıkça Dayanaktan Yoksunluk 
1174
eea. Anayasal ve Kişisel Önemden Yoksun Olma 
1174
eab. Açıkça Dayanaktan Yoksunluk 
1176
f. Bireysel Başvuru Kararları 
1178
fa. Esas Kararı 
1178
faa. Esas Kararlarının İncelenmesi 
1178
fab. İhlal Kararı ve Sonuçlarının Giderilmesi 
1179
fb. Düşme Kararı 
1184
fc. Tedbir Kararı 
1185
fd. Pilot Kararı 
1186
fda. Pilot Kararının Koşulları 
1186
fdb. Pilot Karar Alma Usulü 
1187
fdc. Pilot Kararda Alınması Gereken Tedbirler 
1187
Kaynakça 
1191
Kavram Dizini 
1223
HakkımızdaUluslararası Yayınevi Belgesi2023 Kaynakça Dokümanı Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil